Giấc ngủ có vai trò quan trọng trong việc tái năng lượng, phục hồi chức năng hoạt động của não bộ, thúc đẩy quá trình trao đổi chất giúp con người có một cơ thể khỏe mạnh. Bên cạnh tình trạng giật mình khi ngủ, nói mê sảng khi ngủ cũng là một trong những hiện tượng phổ biến mà nhiều người gặp phải. Đây là một dạng rối loạn giấc ngủ thường gặp nhất khiến bạn cảm thấy nó lắng vì nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng giấc ngủ của bản thân và những người xung quanh. Bạn hoặc người thân đang gặp phải tình trạng này mà chưa biết cách khắc phục ra sao thì hãy theo dõi bài viết dưới đây của Kyhainam nhé!
Hiện tượng nói mê sảng khi ngủ là gì?
Trung bình mỗi người lớn thường ngủ khoảng từ 6 – 7 tiếng mỗi đêm với 4 – 5 chu kỳ ngủ mỗi đêm. Nói mê sảng hay nói mớ khi ngủ là biểu hiện của bệnh mộng du là một loại rối loạn hành vi xảy ra trong giấc ngủ. Thường thì tình trạng này sẽ xuất hiện vào 1/3 ở đầu chu kỳ của giấc ngủ. Những người nào mắc phải hội chứng này thường mất ý thức: đang ngủ tự nhiên ngồi bật dậy, có những hành động vô thức hoặc nói những câu nói vô nghĩa, không có chủ đích. Các hành vi kết thúc khi họ thức dậy sau một vài phút rối loạn ý thức và thường quay lại giường ngủ tiếp. Sau đó họ có thể tỉnh lại sau một kích thích mạnh từ bên ngoài.
Tình trạng này xảy ra trong giai đoạn REM là lúc chuyển giao của các chu kỳ giấc ngủ từ trạng thái đang thức chuyển sang đi ngủ hoặc từ trạng thái hay từ trạng thái giấc ngủ sâu chuyển sang trạng thái ngủ rất sâu. Mức độ nói sảng sẽ khác nhau ở mỗi đối tượng. Người mắc phải hội chứng này thường không nhận thức về những điều nói khi ngủ và khi thức dậy thì họ không thể nhớ được mình đã nói gì.
Hiện tượng nói mớ khi ngủ xảy ra nhiều ở trẻ nhỏ và đây được coi là biểu hiện sinh lý bình thường của cơ thể. Tuy nhiên với người lớn đang bị stress, sử dụng chất kích thích hoặc có vấn đề về sức khỏe cũng rất dễ gặp phải tình trạng nói sảng khi ngủ. Điều này gây ra sự rối loạn đồng hồ sinh học hoặc gây ra sự sợ hãi. Hầu hết hội chứng này không phải là bệnh lý nghiêm trọng tuy nhiên nếu nó diễn ra thường xuyên sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giấc ngủ cùng sức khỏe của người mắc phải.
Đặc biệt là nếu tình trạng này kéo dài thường xuyên trong thời gian dài có thể khiến người mắc hội chứng này gặp phải các vấn đề như suy kiệt sức khỏe, suy giảm trí tuệ và khả năng tập trung, mất khả năng nhận thức, kích động hoặc trầm cảm… Những người này sẽ cần phải có người chăm sóc bên cạnh và tăng nguy cơ tử vong. Vì vậy việc tìm hiểu rõ nguyên nhân và giải quyết vấn đề càng sớm càng tốt là điều cần thiết.
Nguyên nhân gây ra tình trạng nói sảng khi ngủ
Việc nói mê sảng khi ngủ là do quá trình gửi – nhận tín hiệu của bộ não bị sai lệch do ảnh hưởng của những yếu tố làm tổn thương não. Do đó việc phát hiện sớm các nguyên nhân và điều trị bệnh kịp thời sẽ tăng khả năng người bệnh phục hồi sức khỏe lẫn tinh thần. Hãy cùng các chuyên gia của chúng tôi khám phá các nguyên nhân gây ra tình trạng này:
Do di truyền
Theo nghiên cứu trên hơn 1000 hộ gia đình có con từ độ tuổi 3 – 15 của Phần Lan năm 2001 và của Nhật Bản năm 2008 thì những gia đình có bố mẹ thường bị mộng du, nói mớ thì khả năng cao con cái của họ cũng gặp phải tình trạng này.
Do thiếu ngủ, mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ
Nhiều nghiên cứu chỉ rằng những người bị mất ngủ hoặc cơ thể bị mệt mỏi, căng thẳng hay gặp phải tình trạng nói sảng khi ngủ. Bởi khi cơ thể không được nghỉ ngơi đầy đủ thì chức năng hoạt động của não sẽ suy giảm ảnh hưởng nghiêm trọng để chất lượng giấc ngủ và gây ra tình trạng rối loạn. Nếu tình trạng sức khỏe kém, người bị suy dinh dưỡng hoặc mất nước trầm trọng thì có thể nói sảng khi ngủ
Do ảnh hưởng của thuốc
Một số loại thuốc điều trị bệnh có tác dụng phụ gây ra chứng rối loạn giấc ngủ khiến người dùng gặp phải tình trạng nói mớ hoặc mộng du. Không dừng lại ở đó, một số người còn không thể điều khiển được hành vi khi họ có thể bị kích động với xu hướng bạo lực đấm hoặc đá hay nhảy khỏi giường.
Lạm dụng rượu bia, chất kích thích
Có một số người lạm dụng rượu bia hay chất kích thích quá mức hoặc người đang trong quá trình nghiện rượu, cai nghiện ma túy cũng dễ bị mê sảng hay nói sảng khi ngủ. Những người bệnh tiếp xúc với các loại độc tố dẫn đến hệ thần kinh bị tổn hại thì cũng có thể gặp phải tình trạng mộng du hoặc nói mớ khi ngủ.
Do bệnh lý
Ở trẻ em khi bị nhiễm trùng cấp tính có thể gây ra tình trạng nói sảng, nói mới khi thiếp đi vì quá đau. Hoặc một số người bị bệnh trầm cảm, chịu áp lực và căng thẳng thường xuyên cũng là đối tượng dễ bị nói mớ, nói sảng nhiều nhất. Ngoài ra, những người mắc bệnh đột quỵ, Parkinson hay sa sút trí tuệ hoặc người bị rối loạn cảm xúc, tâm thần phân liệt cũng gặp phải hội chứng này. Mặt khác, những người bị khiếm khuyết hoặc người cao tuổi có thể trạng yếu, chức năng của hệ thần kinh bị suy giảm nghiêm trọng dễ nói mớ khi ngủ.
Cách điều trị nói mê sảng khi ngủ hiệu quả
Khi hiểu rõ được nguyên nhân gây ra tình trạng nói mê sảng khi ngủ thì sẽ có hướng giải quyết, phương pháp điều trị hội chứng này hiệu quả, kịp thời giúp người bệnh khôi phục sức khỏe nhanh chóng:
Có chế độ ăn uống đầy đủ, khoa học
Rất nhiều người thường hay ăn uống qua loa vào buổi tối vì nghĩ rằng ăn quá no sẽ khó ngủ. Tuy nhiên, nếu ăn ít vào buổi tối thì bạn có thể dễ bị đói vào ban đêm và thức giấc. Khi ngủ lại thì khả năng bị mê sảng hoặc nói mớ là rất cao. Hơn nữa, khi đói bạn sẽ có xu hướng ăn đêm sẽ khiến cơ thể mất kiểm soát cân nặng và gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa. Vì vậy, bạn hãy ăn uống đầy đủ vào buổi tối tuy nhiên không nên ăn quá no sẽ hạn chế được tình trạng nói mớ khi ngủ và có được giấc ngủ ngon hơn.
Nghe nhạc thư giãn trước khi ngủ
Sau một ngày dài làm việc và học tập căng thẳng, mệt mỏi để giúp cho tâm trạng được thư giãn và chìm vào giấc ngủ dễ dàng thì việc nghe những bản nhạc nhẹ nhàng sẽ giúp ích rất nhiều. Bởi nó sẽ giúp tâm trí bạn trở nên thoải mái, có được một giấc ngủ ngon và sâu hơn tránh tình trạng ngủ nói mê sảng. Tuy nhiên bạn nên nghe những bản nhạc yêu thích và giới hạn thời gian phát nhạc để dễ chìm vào giấc ngủ hơn.
Xây dựng lịch trình ngủ đúng giờ và đủ giấc
Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng nói mớ khi ngủ đó là một số người gặp phải tình trạng mất ngủ hoặc ngủ không đủ giấc do công việc quá bận rộn khiến cho não bộ không được khi nghỉ ngơi hoàn toàn. Trong khi ngủ, não bộ sẽ bị kích thích và tiềm thức sẽ bị đánh thức một phần gây ra tình trạng nói mớ. Do đó, để khắc phục tình trạng này thì bạn nên phân chia thời gian làm việc, ngủ nghỉ hợp lý sắp xếp và xử lý công việc nhanh chóng để đi ngủ. Hãy duy trì thời gian ngủ mỗi ngày là từ 7 – 8 tiếng và tập thói quen ngủ dậy đúng giờ và hạn chế ngủ sau 23h. Để có một giấc ngủ chất lượng thì bạn nên tránh ăn quá no và tránh xa các thiết bị điện tử trước ngủ.
Tạo không gian ngủ thoải mái, sạch sẽ
Không gian ngủ quyết định rất lớn đến chất lượng giấc ngủ vì vậy bạn cần tạo ra môi trường ngủ yên tĩnh với nhiệt độ phù hợp, có sự thông thoáng nhất định và tránh bị bí bách. Hãy sử dụng các loại đệm, gối êm ái giúp tăng khả năng lưu thông máu đến các vùng trên cơ thể đồng thời giúp các cơ được thư giãn, thoải mái và dễ chịu. Khi khí huyết được lưu thông thì bạn sẽ có được giấc ngủ hơn và không còn nói sảng khi ngủ nữa.
Ngoài ra, bạn nên tập thói quen dọn dẹp phòng ngủ sạch sẽ, gọn gàng định kỳ hàng tuần giúp duy trì không gian sống và nghỉ ngơi trong lành, thoáng mát để có tinh thần thoải mái và có một giấc ngủ sâu. Bạn có thể sử dụng tinh dầu trầm hương để xông phòng giúp tạo không gian ấm cúng và dễ chịu cũng như dễ chìm vào giấc ngủ hơn. Nên đảm bảo điều kiện lưu thông khí trong phòng ngủ tốt, ít âm thanh và ánh sáng sẽ giúp bạn ngủ ngon và sâu giấc hơn hạn chế tối đa tình trạng nói sảng. Những căn phòng có ánh sáng mặt trời chiếu vào buổi sáng và chiều tối râm mát, thoáng khí là không gian lý tưởng cho những giấc ngủ ngon.
Hoặc một cách đơn giản hơn là dùng đến cách xông nhà bằng nụ trầm hương, đây là nguyên liệu thiên nhiên nên khi đốt trầm, sẽ làm sạch không khí. Mùi thơm làm thư giãn tinh thần, giấc ngủ ngon hơn hạn chế bị giật mình hay nói mơ khi ngủ.
Mặc dù nói mê sảng khi ngủ không phải là bệnh lý nghiêm trọng mà nó là một dạng rối loạn giấc ngủ thường gặp. Tuy nhiên nó ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe bản thân, chất lượng giấc ngủ của những người xung quanh nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên. Vì vậy bạn hãy tham khảo và áp dụng những cách điều trị hội chứng này được chia sẻ ở trên.
