Chắc hẳn bạn đã chứng kiến người thân nói mê sảng khi ngủ với những câu nói vô nghĩa, không có nội dung rõ ràng. Triệu chứng này diễn ra thường xuyên và sau khi tỉnh giấc, bạn thấy họ có tâm trạng sợ hãi kèm theo sự mệt mỏi. Bạn lo lắng rằng tình trạng này ảnh hưởng đến giấc ngủ, hệ thần kinh của sức khỏe của người thân. Vậy ngủ hay nói mê sảng là bệnh gì? Nó xuất phát từ nguyên nhân gì gây ra và cách khắc phục ra sao thì mời bạn hãy theo dõi bài viết sau đây của Kyhainam để lắng nghe những chia sẻ từ các chuyên gia.
Giải mã ngủ hay nói mê sảng là bệnh gì?
Nói mê hoặc nói chuyện trong khi ngủ là một dạng rối loạn giấc ngủ somniloquy. Trong đó người nói mê sảng không nhận thức được hành vi và lời nói của họ và thường không nhớ gì vào ngày hôm sau. Họ có thể độc thoại những câu nói vô nghĩa hoặc thì thầm trong miệng. Hiện tượng nói mê sảng khi ngủ xảy ra trong cả giai đoạn REM (chuyển động mắt nhanh) và Non-REM (không chuyển động mắt nhanh).
Khác biệt với các chứng bệnh khác cũng phát ra âm thanh trong lúc nhắm mắt như bệnh catathrenia thì nói mê sảng khi ngủ thì người bệnh thường không ý thức được những điều đang nói. Mỗi người có thể trải qua ít nhất một đến hai lần nói mê khi đang ngủ khiến nó trở thành một hành vi bất thường nhưng lại phổ biến ở nhiều người. Họ thường có cảm giác mê man khi ngủ, mơ những giấc mơ đáng sợ kèm theo sự sợ hãi khi tỉnh giấc. Việc nói mê khi ngủ có thể kèm theo những tiếng la hét lớn, chân tay co giật như bệnh động kinh và khiến người bệnh bị tỉnh giấc từ đó khó có thể vào giấc lại được.
Các chuyên gia cho biết hiện tượng nói mê sảng khi ngủ không phải là bệnh và không ảnh hưởng đến sức khỏe trừ khi nó đi kèm với các rối loạn khác như ngưng thở khi ngủ. Tình trạng nói mê khi ngủ xảy ra sau 25 tuổi thường liên quan đến một số vấn đề như suy giảm chức năng hệ thần kinh. Trường hợp nghiêm trọng thì nó có xảy ra co giật vào ban đêm. Nếu hiện tượng nói mê khi ngủ xảy ra nhiều lần mỗi tuần, cản trở giấc ngủ, gây ra tâm lý lo lắng cho chính mình và những người xung quanh. Khi hiện tượng này kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh: gây ra tình trạng mệt mỏi, buồn ngủ, kém tập trung,…
Tình trạng này không chỉ xảy ra ở trẻ em bị sợ hãi mà còn gặp ở người lớn. Mức độ và tần suất ở mỗi độ tuổi và mỗi người có sự khác biệt. Mê sảng thường gặp nhất ở những người lớn tuổi sau phẫu thuật. Nó xảy ra khi quá trình gửi – nhận tín hiệu trong não bị ảnh hưởng do một số yếu tố làm tổn thương não, tạo ra sự sai lệch về hoạt động của não bộ. Khi bị mê sảng thì người bệnh hoàn toàn bị mất phương hướng không còn khả năng chú ý hay suy nghĩ rõ ràng. Hiện tượng này có thể kéo dài vài giờ hoặc vài tháng. Nếu tình trạng này kéo dài thì người bệnh không thể lấy lại tư duy, suy giảm sức khỏe, tăng nguy cơ tử vong.
Tại sao khi ngủ hay nói mê sảng?
Nếu bạn đã biết được hiện tượng nói mê sảng khi ngủ là một hiện tượng sinh lý bình thường. Tuy nhiên nếu nó xảy ra thường xuyên kèm theo các rối loạn khác thì nó sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến giấc ngủ và sức khỏe của người mắc phải cùng những người xung quanh. Vì vậy, để giải quyết được tình trạng nói mê khi ngủ thì chúng ta cần tìm hiểu rõ những nguyên nhân. Nói mê sảng khi ngủ xảy ra do nhiều nguyên nhân phổ biến nhất là:
Tâm lý căng thẳng, sợ hãi
Theo nhiều nghiên cứu cho thấy việc nói mê sảng khi ngủ xuất phát từ tâm lý sợ hãi, căng thẳng và lo lắng. Nếu trẻ em bị sợ hãi khi ngủ thường gặp phải tình trạng nói mê khi ngủ hoặc mộng du. Hoặc nếu bạn mắc phải một lỗi nghiêm trọng nào đó thì sẽ luôn mang trong mình tâm lý lo sợ, căng thẳng bị sếp hoặc người khác phát hiện. Trong khi ngủ, những điều bạn lo sợ sẽ được tái diễn lại trong giấc mơ gây ra tình trạng nói mê sảng.
Thực hiện các thủ thuật y tế
Hiện tượng mê sảng hay nói mê khi ngủ có thể xảy ra sau khi thực hiện các thủ thuật y tế như phẫu thuật. Tình trạng này diễn ra ở người cao tuổi và trẻ em do những đối tượng này có thể thể trạng kém kết hợp với tâm lý lo âu, sợ hãi nên rất dễ nói mê sảng khi ngủ.
Thể trạng kém, suy giảm chức năng thần kinh
Đối với những người có tình trạng sức khỏe kém, bị suy dinh dưỡng hoặc mất nước, thiếu máu nghiêm trọng cũng hay nói sảng khi ngủ. Những người cao tuổi có não bộ, hệ thần kinh bị suy giảm chức năng cũng rất dễ gặp phải tình trạng nói mê sảng khi ngủ.
Do tiếp xúc với độc tố, các loại thuốc
Một số người tiếp xúc với các loại độc tố ảnh hưởng đến hệ thần kinh cũng rất dễ gặp phải tình trạng nói mê khi ngủ. Hay việc sử dụng một số loại thuốc có tác dụng phụ ảnh hưởng đến hệ thần kinh gây mê sảng.
Bị trầm cảm, mất ngủ
Những người bị bệnh trầm cảm, mất ngủ kéo dài hoặc thiếu ngủ trầm trọng cũng là những đối tượng thường xuyên nói mê khi ngủ. Có những người bị cách ly xã hội vì điều kiện sức khỏe và ảnh hưởng không nhỏ đến tâm thần và gây ra các rối loạn như mê sảng.
Bị nhiễm trùng và sốt, cơ thể bất động
Các nguyên nhân khác gây tình trạng nói mê khi ngủ đó là bị nhiễm trùng cấp tính và bị sốt gây ra tình trạng nói mê sảng thường gặp ở người già lẫn trẻ em. Hoặc bị mất máu cấp tính, rối loạn cân bằng điện giải và nước. Những người bệnh phải nằm bất động một chỗ hạn chế tiếp xúc với môi trường, phải đặt ống thông tiểu. Do mặc cảm tự ti về bản thân có thể khiến cho người bệnh luôn cảm thấy lo lắng, sợ hãi và có thể gặp phải tình trạng nói mê khi ngủ.
Lạm dụng các chất kích thích
Một số chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá hoặc ma túy có gây ra tình trạng rối loạn mất ngủ cùng suy giảm sức khỏe, chức năng hệ thần kinh. Những người lạm dụng bia rượu hoặc chất kích thích đang trong quá trình điều trị, cai nghiện rượu hay ma túy cũng rất dễ gặp phải tình trạng nói mê sảng khi ngủ.
Do bệnh lý
Ngoài những yếu tố trên thì còn có nhiều nguyên nhân làm tăng nguy cơ nói mê sảng khi ngủ. Những người mắc các bệnh như đột quỵ, Parkinson hay sa sút trí tuệ, người cao tuổi hay những người bị rối loạn cảm xúc, tâm thần phân liệt, rối loạn nhân cách. Hoặc những người bị khiếm thính, khiếm thị hoặc mắc các bệnh khác có nguy cơ nói mê khi ngủ cao.
Cách khắc phục tình trạng ngủ hay nói mê sảng
Nếu như bạn đã biết được ngủ hay nói mê sảng là bệnh gì cùng các nguyên nhân gây ra tình trạng này. Hãy tham khảo các phương hướng khắc phục được chia sẻ đến từ các chuyên gia của chúng tôi như sau:
Sử dụng thuốc điều trị
Đối với những nguyên nhân đến từ bệnh lý hoặc do lạm dụng các chất kích thích quá độ, đối tượng người già,… thường được điều trị bằng việc sử dụng các loại thuốc kiểm soát tình trạng này. Khi hiện tượng mê sảng được điều trị hoàn toàn thì các loại thuốc này sẽ được giảm hoặc ngừng. Bên cạnh đó, người bệnh cần phải phối hợp với bác sĩ trong việc điều trị bệnh để vấn đề được giải quyết nhanh chóng.
Xây dựng chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng khoa học
Một số người có thể trạng yếu bị thiếu hụt dinh dưỡng, thiếu máu hoặc thiếu nước trầm trọng hoặc hệ thần kinh bị suy giảm chức năng là nguyên nhân gây ra tình trạng nói mê khi ngủ. Để giải quyết vấn đề thì bạn cần tạo dựng chế độ sinh hoạt ngủ nghỉ hợp lý. Hãy lên kế hoạch đi ngủ đúng giờ và đủ giấc, duy trì lịch trình ngủ khoa học dù có bận rộn đến đâu thì bạn hãy sắp xếp công việc để đi ngủ đúng giờ. Kết hợp với việc xây dựng chế độ dinh dưỡng đầy đủ các chất để nâng cao thể trạng và tránh gặp phải hiện tượng mê sản.
Thư giãn, tạo tâm lý thoải mái trước khi ngủ
Tâm lý căng thẳng, sợ hãi cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng mê sảng khi ngủ. Vì vậy bạn hãy tìm cách tạo ra ra tâm lý thoải mái, thư giãn trước khi ngủ bằng việc nghe những bản nhạc nhẹ nhàng, tập yoga hay tập thể dục nhẹ nhàng. Bạn cũng có thể thiền định hoặc đọc sách hay tâm sự với một ai đó để giải quyết sự sợ hãi. Không chỉ cần có một tâm thế thoải mái mà bạn cần tạo ra một không gian ngủ lý tưởng với chiếc giường êm ái, phòng ngủ thông thoáng với ánh sáng cùng nhiệt độ phù hợp. Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng nụ trầm hương để xông đốt trong phòng ngủ tạo không gian ấm cúng và có được giấc ngủ ngon hơn. Sau thức dậy vào hôm sau thì tinh thần sẽ trở nên sảng khoái, thư thái để bắt đầu một ngày mới tràn đầy năng lượng. Một cách đơn giản để tâm lý luôn thoải mái khi ngủ là hãy uống 1 chút trà trầm hương sẽ thanh lọc cơ thể, thư giãn đầu óc và cho giấc ngủ ngon hơn.
Tránh xa các chất kích thích
Để có một sức khỏe tốt cũng như một giấc ngủ ngon để mỗi sáng thức dậy của bạn đều trở nên tràn đầy năng lượng nhất thì việc tránh xa các chất kích thích: rượu, bia, cà phê,… là điều cần thiết. Các chất kích thích chính là nguyên nhân chính gây ra tình trạng mất ngủ, rối loạn mất ngủ cũng như suy giảm chức năng hoạt động của hệ thần kinh có thể khiến người bệnh mất khống chế có những hành vi mất kiểm soát.
Giờ đây, bạn đã có được lời giải đáp chi tiết về: “Ngủ hay nói mê sảng là bệnh gì?” cũng như biết được các nguyên nhân gây ra vấn đề cùng cách khắc phục. Hy vọng rằng các thông tin hữu ích mà chúng tôi đã chia sẻ ở trên sẽ giúp bạn có được một giấc ngủ, sức khỏe tốt để sống vui khỏe có ích.
