Sưng đau đau ngón tay cái, phải làm sao?

Sưng đau ngón tay cái là một tình trạng thường gặp nhưng lại dễ bị bỏ qua, đặc biệt khi triệu chứng mới chỉ ở mức nhẹ. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề về xương khớp hoặc viêm gân cần được quan tâm đúng mức. Bài viết này Kyhainam sẽ giúp các bạn nhận biết sớm và có hướng điều trị kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng của loại bệnh này.

Lý do tại sao bị sưng đau ngón tay cái?

Tình trạng sưng đau ở ngón tay cái có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ chấn thương đến các bệnh lý về xương khớp. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả hơn.

Viêm thoái hóa khớp ngón tay cái

Viêm thoái hóa khớp là quá trình sụn khớp bị mài mòn dần theo thời gian, thường gặp ở người lớn tuổi hoặc những người thường xuyên vận động tay. Một số biểu hiện dễ nhận biết:

• Cảm giác đau nhức ở gốc ngón tay cái, nhất là khi cử động.
• Khớp có thể bị sưng, gồ lên tạo thành cục xương bất thường.
• Khả năng cầm, nắm bị hạn chế rõ rệt.

Ngoài yếu tố tuổi tác, viêm thoái hóa khớp còn liên quan đến chấn thương trước đó, di truyền, béo phì và các bệnh mạn tính khác.

Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các mô khớp khỏe mạnh. Ngón tay cái là một trong những vị trí bị ảnh hưởng sớm với các biểu hiện:

• Cứng khớp vào buổi sáng, khó cử động linh hoạt.
• Khớp sưng đỏ, đau nhức kéo dài.
• Biến dạng khớp và suy giảm chức năng vận động nếu không được điều trị kịp thời.

Mặc dù nguyên nhân cụ thể của bệnh chưa rõ, nhưng các yếu tố như di truyền, tuổi tác và thói quen hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Chấn thương ở ngón tay cái

Ngón tay cái là bộ phận dễ bị va chạm và tổn thương do nằm ở vị trí hoạt động linh hoạt nhất trong bàn tay. Một số dạng chấn thương phổ biến bao gồm:

• Bong gân: Xảy ra khi các dây chằng quanh khớp bị kéo giãn quá mức. Tình trạng này khiến ngón tay cái đau nhức, yếu lực và giảm khả năng cầm nắm.
• Trật khớp: Khi khớp ngón tay cái bị lệch ra khỏi vị trí bình thường, người bệnh sẽ cảm thấy đau dữ dội kèm theo sưng tấy quanh vùng tổn thương.
• Gãy xương: Đây là tình trạng nghiêm trọng hơn, không chỉ gây đau và sưng mà còn ảnh hưởng đến chức năng vận động lâu dài, đặc biệt nếu không được xử lý kịp thời.

Hội chứng ống cổ tay

Hội chứng này xảy ra khi dây thần kinh giữa bị chèn ép tại cổ tay, gây ảnh hưởng đến toàn bộ bàn tay, đặc biệt là ngón tay cái. Các dấu hiệu điển hình bao gồm:

• Tê bì, ngứa ran ở ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa.
• Mất cảm giác, đau lan từ bàn tay lên cẳng tay hoặc vai.
• Khó thực hiện các hoạt động thường ngày như gõ bàn phím, cầm nắm đồ vật.

Tình trạng này thường xảy ra ở những người làm công việc đòi hỏi sử dụng tay liên tục hoặc gập duỗi cổ tay nhiều lần.

Mẹo sơ cứu khi bị sưng đau ngón tay cái tại nhà

Ngón tay cái đóng vai trò quan trọng trong hầu hết các hoạt động cầm nắm, viết lách và thao tác hàng ngày. Do đó, khi bị sưng đau khớp ngón tay cái, dù ở mức độ nhẹ, cũng có thể ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống và công việc. Trong các trường hợp đau nhẹ, không nghiêm trọng và vẫn có thể cử động bình thường, bạn hoàn toàn có thể áp dụng một số phương pháp sơ cứu tại nhà để giảm sưng đau và hỗ trợ quá trình hồi phục.

Nghỉ ngơi đúng cách

Điều đầu tiên cần làm khi cảm thấy đau hoặc sưng ở khớp ngón tay cái là nghỉ ngơi. Việc để ngón tay được thư giãn, tránh các hoạt động gây áp lực lên khớp sẽ giúp hạn chế tình trạng viêm nặng hơn. Người bệnh nên:

• Hạn chế gõ máy tính, sử dụng điện thoại quá nhiều.
• Tránh xách vật nặng, cầm nắm đồ vật cứng hoặc nặng tay.
• Ngưng chơi các loại nhạc cụ đòi hỏi vận động tay thường xuyên như guitar, piano,…
• Tránh xoay vặn ngón tay quá mức.

Việc nghỉ ngơi hợp lý không chỉ giúp giảm đau mà còn tạo điều kiện cho khớp hồi phục nhanh hơn.

Chườm đá để giảm sưng

Một trong những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả khi gặp phải tình trạng sưng đau là chườm đá lạnh. Cách thực hiện rất dễ dàng:

• Bọc vài viên đá trong khăn mỏng (không đặt đá trực tiếp lên da để tránh bỏng lạnh).
• Chườm lên vùng khớp ngón tay cái bị đau khoảng 15–20 phút.
• Lặp lại 2–3 lần/ngày trong vài ngày đầu.

Phương pháp này giúp làm giảm sưng tấy, giảm viêm và làm dịu cơn đau tạm thời nhờ tác dụng co mạch của đá lạnh.

Đeo nẹp cố định khớp

Để hỗ trợ quá trình hồi phục, người bệnh có thể sử dụng nẹp cố định ngón tay cái. Việc này giúp hạn chế các cử động không cần thiết, tránh làm tổn thương nặng hơn và giảm áp lực lên khớp.

• Nẹp nên được đeo trong thời gian ngắn theo chỉ dẫn, đặc biệt khi làm việc, vận động.
• Không nên đeo nẹp quá chặt, gây cản trở lưu thông máu.
• Nên tháo nẹp khi nghỉ ngơi, ngủ hoặc khi ngón tay đã ổn định.

Việc đeo nẹp đúng cách sẽ giúp giảm đau, bảo vệ khớp ngón tay và hỗ trợ điều trị hiệu quả hơn.

Bấm huyệt hỗ trợ giảm đau

Bấm huyệt là phương pháp y học cổ truyền có thể áp dụng để giảm đau và cải thiện lưu thông khí huyết ở khu vực khớp bị đau. Khi được thực hiện đúng kỹ thuật, bấm huyệt có thể:

• Kích thích tuần hoàn máu tại vùng khớp bị tổn thương.
• Làm dịu cảm giác căng cứng, đau nhức.
• Cải thiện độ linh hoạt của ngón tay.

Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, chỉ nên bấm huyệt tại các cơ sở uy tín, có chuyên môn và kinh nghiệm. Tuyệt đối không tự ý bấm huyệt nếu không có kiến thức, vì có thể gây phản tác dụng hoặc bấm sai huyệt đạo.

Dùng thuốc giảm đau tạm thời

Trong một số trường hợp, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn như:

• Paracetamol: giúp giảm đau và hạ sốt nhẹ.
• Ibuprofen hoặc các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): có tác dụng giảm viêm và sưng khớp.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thuốc chỉ mang tính chất hỗ trợ tạm thời và không thể điều trị dứt điểm nguyên nhân gây đau khớp. Bên cạnh đó, sử dụng thuốc không đúng cách có thể dẫn đến:

• Buồn ngủ, chóng mặt.
• Rối loạn tiêu hóa.
• Tổn thương gan, thận nếu dùng kéo dài.

Vì vậy, bạn chỉ nên sử dụng thuốc khi có chỉ định cụ thể từ bác sĩ, đặc biệt nếu cơn đau kéo dài nhiều ngày hoặc có dấu hiệu bất thường.

Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP)

Trong các trường hợp đau khớp ngón tay cái dai dẳng, không đáp ứng với các phương pháp bảo tồn, một lựa chọn hiện đại là liệu pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP). Đây là kỹ thuật điều trị tiên tiến được thực hiện bằng cách:

• Lấy máu từ chính cơ thể bệnh nhân.
• Chiết tách huyết tương giàu tiểu cầu.
• Tiêm trở lại vào vị trí khớp bị tổn thương.

Phương pháp này có khả năng kích thích tái tạo mô, làm lành tổn thương và giảm đau hiệu quả, đồng thời cải thiện chức năng vận động của khớp.

Tuy nhiên, PRP không phù hợp với mọi đối tượng. Những người không nên áp dụng phương pháp này gồm:

• Phụ nữ mang thai.
• Người có lượng tiểu cầu thấp (<150.000/mm³).
• Người bị nhiễm khuẩn, nhiễm nấm vùng da quanh khớp.

Trước khi thực hiện, người bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa tư vấn kỹ lưỡng, đánh giá tình trạng sức khỏe và chỉ định đúng đắn để đảm bảo an toàn.

Dùng tinh dầu trầm hương

Tinh dầu trầm hương được chiết xuất từ thiên nhiên, mùi trầm vừa thơm lại tốt cho sức khỏe. Sử dụng 1 thìa tinh dầu gỗ trầm hương mỗi ngày, các triệu chứng đau nhức ngón tay sẽ giảm đi nhanh chóng. Do đây là thảo dược thiên nhiên nên hoàn toàn không gây tác dụng phụ.

Việc bị sưng đau khớp ngón tay cái dù nhẹ hay nặng đều cần được quan tâm đúng mức để tránh ảnh hưởng đến chức năng vận động tay về lâu dài. Trong các trường hợp đau nhẹ, bạn hoàn toàn có thể áp dụng các mẹo sơ cứu tại nhà như nghỉ ngơi, chườm đá, đeo nẹp, bấm huyệt và sử dụng thuốc theo chỉ dẫn. Nếu tình trạng không cải thiện hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng, nên đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, tránh để lại di chứng không mong muốn.

Câu hỏi thường gặp