Cuộc sống đầy áp lực từ công việc, học tập hay gia đình khiến con người thường gặp phải tình trạng căng thẳng, mệt mỏi. Trong đó rối loạn lo âu là một chứng bệnh không còn xa lạ với nhiều người và có xu hướng ngày càng tăng cao. Nó còn được biết đến là một dạng bệnh lý thần kinh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất, tinh thần và trí tuệ của con người. Nếu không phát hiện sớm và có những biện pháp khắc phục kịp thời thì người bệnh có thể bị trầm cảm, có những suy nghĩ như muốn tự tử hoặc làm tổn thương bản thân. Vậy làm thế nào để chiến thắng rối loạn lo âu thì bạn hãy dừng ở đây để lắng nghe những chia sẻ đến các chuyên gia tâm lý của Kyhainam nhé!
Hội chứng rối loạn lo âu là gì?
Lo âu là một phản ứng bình thường của cơ thể khi gặp một vấn đề căng thẳng. Tuy nhiên nếu sự lo âu diễn ra quá mức, kéo dài và không kiểm soát được thì sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày và khi đó gọi là rối loạn lo âu. Đây là một trong những loại rối loạn tâm lý phổ biến trong đó người bệnh sẽ rơi vào trạng thái lo lắng quá mức trước một tình huống, sự kiện hoặc sự việc xảy ra hay vấn đề không đáng lo. Rối loạn lo âu có thể ảnh hưởng đến tư duy, cảm xúc và hành vi của người bệnh.
Tình trạng này kéo dài lặp đi lặp lại ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Hội chứng rối loạn lo âu có đặc trưng là cảm giác lo sợ lan tỏa, sự khó chịu kèm theo các triệu chứng thần kinh tự chủ như đau đầu, vã mồ hôi, hồi hộp, siết chặt ở ngực, bứt rứt không thể ngồi hoặc đứng yên, khó thở, tim đập nhanh, không thể bình tĩnh,… Rối loạn lo âu và lo âu thông thường có sự khác biệt dựa trên cường độ, thời gian kéo dài. Lo âu bệnh lý thường không có nguyên nhân rõ rệt mà các triệu chứng sẽ thường trở nặng khiến căng thẳng kéo dài và có thể gặp ở người lớn lẫn trẻ em. Tùy thuộc vào từng loại rối loạn, thể trạng của mỗi người mà triệu chứng của bệnh sẽ có sự khác biệt.
Ở Mỹ, rối loạn lo âu là một trong những chứng bệnh thuộc dạng tâm thần nhẹ phổ biến. Nó thường xảy ra đồng thời với các bệnh như trầm cảm, rối loạn hành vi. Nếu không có kịp thời phát hiện và điều trị thì bệnh sẽ trở nên nguy hiểm và khó chữa hơn. Tình trạng rối loạn lo âu có thể dẫn đến nhiều hậu quả sức khỏe nghiêm trọng như làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ,… Hội chứng này khiến một số bệnh mãn tính như tiểu đường, cường giáp tiến triển nặng. Người bệnh luôn ở trong trạng thái sợ hãi, chán nản, mất niềm tin vào cuộc sống, tâm lý né tránh những người xung quanh vì tự ti về bản thân hoặc có những hành vi không chuẩn mực và thường sa vào con đường tệ nạn xã hội. Rất nhiều người đang nỗ lực tìm cách để chiến thắng rối loạn lo âu.
Các loại rối loạn lo âu thường gặp
Có nhiều dạng rối loạn âu mà con người sẽ gặp phải và trải qua nhiều hơn một loại cùng lúc. Phổ biến là các loại sau:
Rối loạn lo âu lan tỏa: Hay còn gọi là rối loạn lo âu toàn thể đặc trưng bởi sự lo âu, lo lắng quá mức nhiều sự kiện, hoạt động khác nhau mà không có lý do cụ thể. Khó có thể kiểm soát sự lo âu và xuất hiện các triệu chứng như căng cơ, khó ngủ, bứt rứt, bực tức,…
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế: Người mắc triệu chứng rối loạn này thường có suy nghĩ ám ảnh và hành vi lặp đi lặp lại khó có thể kiểm soát như rửa tay liên tục, lau dọn hay sắp xếp đồ đạc vì sợ vi khuẩn. Loại ám ảnh cưỡng chế này ảnh hưởng đến sinh hoạt, hoạt động xã hội và các mối quan hệ của người bệnh.
Rối loạn hoảng loạn: Dấu hiệu nhận thấy rõ nhất chính là những cơn hoảng sợ, tâm lý người bị cảm giác sợ hãi cực độ chi phối. Tuy nhiên cơn hoảng sợ thường ngắn và đột ngột xuất hiện các phản ứng dữ dội như đau tim, khó thở, đau ngực,… hay có xu hướng tránh xa những nơi có cơn hoảng sợ xảy ra.
Rối loạn stress sau sang chấn: Nếu trước đó người bệnh có một trải nghiệm đau buồn như người thân mất hoặc gặp phải một biến cố nào đó như thiên tai,… Theo thời gian, ở một số người thì nỗi đau buồn đó trở thành sự bất an dai dẳng, cảm giác đau buồn không nguôi này là rối loạn stress sau sang chấn. Các triệu chứng thường thấy là người bệnh hay nhớ lại hoàn cảnh sang chấn ngoài ý muốn hoặc nó có thể đến trong cơn ác mộng.
Nỗi ám ảnh xã hội: Còn được gọi là rối loạn lo âu xã hội với biểu hiện là sự lo lắng quá mức trong các tình huống xã hội hàng ngày. Sự lo sợ và lo âu ở những người có ám ảnh sợ xã hội thường tập trung vào việc bị xấu hổ hoặc bị bẽ mặt nếu không đáp ứng được mong đợi.
Nguyên nhân gây ra rối loạn lo âu
Nếu như bạn muốn chiến thắng rối loạn lo âu thì cần phải hiểu rõ những nguyên nhân gây ra triệu chứng này để kịp thời xử lý và khắc phục. Cho đến hiện tại chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây ra rối loạn lo âu. Bởi nó chủ yếu liên quan đến các sang chấn tâm lý cùng yếu tố nhân cách có xu hướng lo âu. Dù vậy, vẫn có một số yếu tố có thể dẫn đến tình trạng rối loạn lo âu như:
Sang chấn tâm lý: Một số người đã trải qua những chấn động về tâm lý như bị lạm dụng tình dục, bóc lột sức lao động, chứng kiến các sự kiện đau thương như chiến tranh, người thân mất đột ngột do tai nạn có khả năng mắc chứng rối loạn lo âu cao hơn.
Căng thẳng kéo dài: Có những người gặp một số vấn đề trong công việc, vấn đề tài chính hoặc có bệnh mãn tính trong thời gian dài sẽ làm tăng nguy cơ rối loạn lo âu.
Tính cách: Với những người hướng nội, tính tình nhút nhát ngại tiếp xúc với thế giới bên ngoài sẽ có xu hướng dễ bị rối loạn lo âu nhiều hơn.
Do di truyền: Hội chứng rối loạn lo âu cũng bắt nguồn do yếu tố di truyền được chỉ ra bởi các nhà nghiên cứu ở Mỹ. Khi cha mẹ hoặc những người thân trong gia đình có tiền sử mắc phải bệnh tâm lý thì con cái nguy cơ cao cũng gặp phải bệnh này tăng gấp 6 lần.
Do bệnh lý: Những người có vấn đề về sức khỏe tinh thần như bị trầm cảm, rối loạn hành vi,… thì khả năng mắc rối loạn lo âu là rất lớn. Đôi khi triệu chứng này có thể là tác dụng phụ của một bệnh nội tiết tiềm ẩn gây ra chứng tăng động hệ thần kinh.
Lạm dụng các chất kích thích quá mức: Nếu lạm dụng rượu, bia thuốc lá cùng các chất kích thích khác một cách quá mức có thể gây ra tình trạng rối loạn lo âu. Sự phụ thuộc vào các chất kích thích sẽ có thể gây ra sự lo lắng, hoảng loạn.
Cách chiến thắng rối loạn lo âu hiệu quả, thành công
Vì rối loạn lo âu xuất phát từ tâm lý nên để điều trị dứt điểm thì bên cạnh việc sử dụng thuốc và các liệu pháp tâm lý trị liệu, gia đình cần ở bên người bệnh để động viên và chia sẻ giúp bệnh nhân chiến thắng được bệnh tật. Bản thân người bệnh cũng cần phải có sự cố gắng, ý chí quyết tâm và sự kiên trì trong quá trình điều trị. Có một số phương pháp hỗ trợ điều trị chứng rối loạn lo âu bạn có thể tham khảo và áp dụng:
Tập yoga hoặc các bài thể dục yêu thích
Việc tập luyện thể dục thể thao rất tốt cho sức khỏe thể chất, tinh thần và cảm xúc. Những tập thể dục sẽ giúp cơ thể tràn đầy năng lượng, giảm bớt sự căng thẳng và lo âu. Bạn có thể lựa chọn những bài tập phù hợp hoặc tập yoga để cải thiện tâm lý. Hãy để cơ thể của mình vận động để sản sinh ra hormone hạnh phúc giúp bạn cảm thấy vui vẻ, yêu đời hơn. Ngoài ra, bạn có thể tìm kiếm những niềm vui từ việc tập thể dục với mọi người xung quanh để sống cởi mở và có nhiều mối quan hệ xã hội hơn.
Học cách quản lý căng thẳng và lo âu
Căng thẳng, lo âu quá mức chính là những nguyên nhân gây ra chứng rối loạn lo âu. Nếu bạn muốn vượt qua nó thì cần phải học cách kiểm soát nó bằng việc thực hiện các kỹ thuật hít thở sâu, suy nghĩ tích cực, thực hiện các liệu pháp massage hoặc tắm nước nóng. Dành thời gian yêu thương bản thân và tìm kiếm niềm vui từ những hoạt động thường ngày như đọc sách, nghe nhạc, viết nhật ký, chơi thể thao, trồng cây,… Điều này giúp bạn có được một trạng thái tinh thần tích cực, giảm bớt sự căng thẳng và lo âu quá mức.
Trong trường bạn bị lo âu quá mức hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người thân yêu bằng cách chia sẻ những suy nghĩ của bạn với họ để cảm thấy dễ chịu và có phương án giải quyết. Luôn học cách bình tĩnh trong mọi tình huống xảy ra và tìm cách xử lý nó thay vì lo âu quá mức. Ngoài ra, bạn hãy tìm cách loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực và xấu xa ra khỏi tâm trí để sống tốt hơn.
Tránh các chất kích thích
Như đã chia sẻ việc lạm dụng các chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây ra chứng rối loạn lo âu. Mặc dù khi căng thẳng, mệt mỏi việc sử dụng các chất kích thích sẽ làm bạn cảm thấy hưng phấn và dễ chịu. Tuy nhiên theo thời gian bạn sẽ bị phụ thuộc vào nó, tâm lý bị ảnh hưởng và dẫn đến việc lo âu, lo lắng quá mức. Cách tốt nhất là bạn không nên sử dụng các chất kích thích gồm bia, rượu, thuốc lá quá nhiều sẽ khiến hệ thần kinh cũng như sức khỏe của bạn bị ảnh hưởng.
Ngủ đủ giấc
Khi bị mất ngủ, cơ thể bạn trở nên mệt mỏi, kiệt quệ và dẫn đến triệu chứng lo âu quá mức. Do đó để khắc phục tình trạng rối loạn lo âu thì bạn hãy xây dựng lịch trình ngủ nghỉ hợp lý đảm bảo ngủ đủ giấc. Tránh xa các thiết bị điện tử, tivi cùng chất kích thích có thể khiến cho bạn bị mất ngủ. Hãy tạo ra không gian ngủ nghỉ lý tưởng với nhiệt độ và ánh sáng phù hợp có thể sử dụng thêm một chút tinh dầu trầm hương hay nến thêm để dễ ngủ và ngủ ngon hơn. Ngoài ra, nếu bạn cảm thấy bồn chồn lo lắng khi ngủ thì hãy viết ra những suy nghĩ hay những điều khiến bạn lo lắng trước khi ngủ để loại bỏ nó ra khỏi tâm trí. Hoặc bạn có thể sử dụng một số loại trà giúp ngủ ngon như trà hoa cúc giúp làm dịu hệ thần kinh. Hoặc không bạn có thể sử dụng trà trầm hương, nguyên liệu của tự nhiên sẽ kích thích thần kinh, an lành hơn khi ngủ. Cách làm trà trầm hương khá đơn giản thông qua vài bước là thưởng thức được vị trà.
Thiền
Đây là một trong những phương pháp hiệu quả giúp rèn luyện tâm trí, ổn định cảm xúc và loại bỏ căng thẳng đồng thời nâng cao sức khỏe tổng thể được nhiều người ưa chuộng hiện nay. Bạn có thể thử phương pháp thiền chánh niệm, thiền có hướng dẫn để giảm bớt cảm giác lo âu, chống trầm cảm cũng như rèn luyện sự kiên trì, nhẫn nại và suy nghĩ tích cực.
Xây dựng lối sống khoa học, lành mạnh
Với một chế độ ăn uống không lành mạnh và thiếu ngủ sẽ tình trạng rối loạn lo âu trở nên trầm trọng hơn. Do đó bạn muốn vượt qua căn bệnh này thì cần xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, cân đối và giàu chất dinh dưỡng hạn chế đồ ăn nhiều giàu mỡ thay vào đó nên uống nhiều nước, bổ sung nhiều vitamin trái cây, hoa quả và protein nạc.
Tìm đến sự giúp đỡ của chuyên gia
Nếu bạn cảm thấy trình trạng rối loạn lo âu đang trở nên nghiêm trọng và ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống hàng ngày, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia. Họ sẽ có những biện pháp trị liệu phù hợp giúp bạn thoát khỏi tình trạng rối loạn âu, ổn định tâm trí và cảm xúc.
Để chiến thắng rối loạn lo âu cần sự nỗ lực, quyết tâm của người bệnh kết hợp với các phương pháp điều trị tâm lý cùng sử dụng thuốc từ bác sĩ. Hãy xây dựng cho mình lối sống khoa học, lành mạnh để có một sức khỏe tốt, tinh thần vui vẻ để sống hạnh phúc hơn!
